1. Chế độ Phòng hộ là gì?

Chế độ Phòng hộ cho phép người dùng cùng lúc đặt lệnh long và short trên cùng một cặp giao dịch ở chế độ ký quỹ chéo. Do khối lượng các vị thế như nhau nên lợi nhuận của vị thế này sẽ bù trừ thua lỗ của vị thế kia, qua đó khóa chặt lợi nhuận hoặc thua lỗ.
 

2. So sánh chế độ Phòng hộ Hoàn toàn và Phòng hộ Một phần

2.1 Phòng hộ Hoàn toàn

Phòng hộ toàn phần là khi khối lượng lệnh long trùng khớp hoàn toàn với khối lượng lệnh short trên cùng một cặp tài sản. Các vị thế được phòng hộ nhìn chung không chịu rủi ro ép thanh lý trong điều kiện thị trường bình thường do lợi nhuận chưa thực hiện từ chiều này sẽ được dùng để bù đắp hoàn toàn thua lỗ chưa thực hiện ở chiều kia. Đối với người dùng, việc phòng hộ hoàn toàn mang lại những lợi ích sau:
1. Biến động giá không làm tăng rủi ro thanh lý đối với cặp giao dịch hiện tại;
2. Biến động giá không ảnh hưởng đến số dư tài khoản.
 
Ví dụ (không tính phí):
Người dùng có số dư tài khoản ban đầu là 10,000 USDT. Họ mở một vị thế long 2 BTC với đòn bẩy 10x ở chế độ ký quỹ chéo khi BTC/USDT có mức giá 10,000 USDT. Tình trạng vị thế và tài khoản của người dùng lúc này như sau (giả sử tỷ lệ ký quỹ duy trì là 0.4% và lệ phí taker là 0.05%).
Ký quỹ ban đầu của vị thế long = giá vị thế trung bình × kích cỡ vị thế ÷ đòn bẩy = 10,000 × 2 ÷ 10 = 2,000
Ký quỹ khả dụng = số dư - tổng ký quỹ vị thế - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của các vị thế ký quỹ chéo = 10,000 - 2,000 - 0 + 0 = 8,000 USDT
Rủi ro ký quỹ chéo = (tổng ký quỹ duy trì của các vị thế ký quỹ chéo + tổng mức phí đóng các vị thế ký quỹ chéo) ÷ (số dư tài khoản - tổng mức ký quỹ bị các vị thế ký quỹ riêng chiếm dụng - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của các vị thế ký quỹ chéo) = (10,000 × 2 × 0.4% + 10,000 × 2 × 0.05%) ÷ (10,000 - 0 - 0 + 0) = 0.9%
 
Nếu BTC giảm còn 9,000, vị thế sẽ phát sinh thua lỗ. Tình trạng vị thế và tài khoản của người dùng sẽ như sau:
Lãi Lỗ chưa thực hiện (long) = (giá hiện tại - giá vị thế trung bình) × kích cỡ vị thế = (9,000 - 10,000) × 2 = -2,000
Ký quỹ khả dụng = số dư - tổng mức ký quỹ vị thế - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của các vị thế ký quỹ chéo = 10,000 - 2,000 - 0 - 2,000 = 6,000
Rủi ro ký quỹ chéo = (tổng mức ký quỹ duy trì của các vị thế ký quỹ chéo + tổng mức phí đóng các vị thế ký quỹ chéo) ÷ (số dư tài khoản - tổng mức ký quỹ bị các vị thế ký quỹ riêng chiếm dụng - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của vị thế ký quỹ chéo) = (9,000 × 2 × 0.4% + 9,000 × 2 × 0.05%) ÷ (10,000 - 0 - 0 - 2,000) = 1.01%
 
Người dùng sau đó mở một vị thế short 2 BTC ở mức giá 9,000 để khóa chặt thua lỗ -2,000. Tình trạng vị thế và tài khoản của người dùng sẽ như sau:
Ký quỹ ban đầu của vị thế long = giá vị thế trung bình × kích cỡ vị thế ÷ đòn bẩy = 10,000 × 2 ÷ 10 = 2,000
Ký quỹ ban đầu của vị thế short = giá vị thế trung bình × kích cỡ vị thế ÷ đòn bẩy = 9,000 × 2 ÷ 10 = 1,800
Ký quỹ khả dụng = số dư tài khoản - tổng mức ký quỹ vị thế - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của các vị thế ký quỹ chéo = 10,000 - 3,800 - 0 - 2,000 = 4,200
Rủi ro ký quỹ chéo = (tổng mức ký quỹ duy trì của vị thế ký quỹ chéo + tổng mức phí đóng các vị thế ký quỹ chéo) ÷ (số dư tài khoản - tổng mức ký quỹ của các vị thế ký quỹ riêng - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của các vị thế ký quỹ chéo) = [(2 × 9,000 × 0.4% + 2 × 9,000 × 0.4%) + (2 × 9,000 × 0.05% + 2 × 9,000 × 0.05%)] ÷ (10,000 - 0 - 0 - 2,000) = 2.03%
 
Nếu BTC tiếp tục giảm xuống 8,000, vị thế long sẽ chịu thêm lỗ, trong khi vị thế short có lãi. Khoản lỗ -2,000 đã được khóa lại, hoàn tất việc phòng hộ.
Lãi Lỗ chưa thực hiện của vị thế long = (giá hiện tại - giá vị thế trung bình) × kích cỡ vị thế = (8,000 - 10,000) × 2 = -4,000
Lãi Lỗ chưa thực hiện của vị thế short = (giá hiện tại - giá vị thế trung bình) × kích cỡ vị thế = (9,000 - 8,000) × 2 = 2,000
Ký quỹ khả dụng = số dư tài khoản - tổng mức ký quỹ vị thế - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của các vị thế ký quỹ chéo = 10,000 - 3,800 - 0 + (-4,000 + 2,000) = 4,200
Rủi ro ký quỹ chéo = (tổng mức ký quỹ duy trì các vị thế ký quỹ chéo + tổng mức phí đóng các vị thế ký quỹ chéo) ÷ (số dư tài khoản - tổng mức ký quỹ bị các vị thế ký quỹ riêng chiếm dụng - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của các vị thế ký quỹ chéo) = [(2 × 8,000 × 0.4% + 2 × 8,000 × 0.4%) + (2 × 8,000 × 0.05% + 2 × 8,000 × 0.05%)] ÷ [10,000 - 0 - 0 + (-4,000 + 2,000)] = 1.8%
Lưu ý: Rủi ro ở đây giảm xuống do việc giá BTC giảm sẽ làm giảm mức ký quỹ duy trì yêu cầu và phí giao dịch cho các vị thế.
 

2.2 Phòng hộ Một phần

Phòng hộ một phần là khi các vị thế long và short của cùng một cặp giao dịch có khối lượng khác nhau. Chỉ các phần chồng chéo nhau có thể bù trừ lợi nhuận và thua lỗ. Đối với người dùng, phòng hộ một phần nghĩa là họ chỉ ghi nhận lợi nhuận hoặc chịu lỗ trên vị thế ròng.
 
Ví dụ (không tính phí):
Người dùng có số dư tài khoản ban đầu là 10,000 USDT. Họ mở một vị thế long 4 BTC và một vị thế short 2 BTC với chung mức đòn bẩy là 10x ở chế độ ký quỹ chéo khi BTC/USDT có mức giá 10,000 USDT. Tình trạng vị thế và tài khoản của người dùng ở thời điểm này như sau (giả định tỷ lệ ký quỹ duy trì là 0.4% và tỷ lệ phí taker là 0.05%)
Ký quỹ ban đầu của vị thế long = giá vị thế trung bình × kích cỡ vị thế ÷ đòn bẩy = 10,000 × 4 ÷ 10 = 4,000
Ký quỹ ban đầu của vị thế short = giá vị thế trung bình × kích cỡ vị thế ÷ đòn bẩy = 10,000 × 2 ÷ 10 = 2,000
Ký quỹ khả dụng = số dư tài khoản - tổng mức ký quỹ vị thế - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của các vị thế ký quỹ chéo = 10,000 - (4,000 + 2,000) - 0 + 0 = 4,000
Rủi ro ký quỹ chéo = (tổng mức ký quỹ duy trì của các vị thế ký quỹ chéo + tổng mức phí đóng các vị thế ký quỹ chéo) ÷ (số dư tài khoản - tổng mức ký quỹ bị các vị thế ký quỹ riêng chiếm dụng - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của các vị thế ký quỹ chéo) =[(4 × 10,000 × 0.4% + 2 × 10,000 × 0.4%) + (4 × 10,000 × 0.05% + 2 × 10,000 × 0.05%)] ÷ (10,000 - 0 - 0 + 0) = 2.7%
 
Nếu BTC giảm xuống 9,000, vị thế long ròng 2 BTC sẽ phát sinh thua lỗ. Tình trạng vị thế và tài khoản của người dùng ở thời điểm này như sau.
Lãi Lỗ chưa thực hiện của vị thế long = (giá hiện tại - giá vị thế trung bình) × kích cỡ vị thế = (9,000 - 10,000) × 4 = -4,000
Lãi Lỗ chưa thực hiện của vị thế short = (giá hiện tại - giá vị thế trung bình) × kích cỡ vị thế = (10,000 - 9,000) × 2 = 2,000
Ký quỹ khả dụng = số dư tài khoản - tổng mức ký quỹ vị thế - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của các vị thế ký quỹ chéo = 10,000 - (4,000 + 2,000) - 0 + (-4,000 + 2,000) = 2,000
Rủi ro ký quỹ chéo = (tổng mức ký quỹ duy trì của các vị thế ký quỹ chéo + tổng mức phí đóng các vị thế ký quỹ chéo) ÷ (số dư tài khoản - tổng mức ký quỹ bị các vị thế ký quỹ riêng chiếm dụng - tài sản bị phong tỏa + tổng Lãi Lỗ chưa thực hiện của vị thế ký quỹ chéo) = [(4 × 9,000 × 0.4% + 2 × 9,000 × 0.4%) + (4 × 9,000 × 0.05% + 2 × 8,000 × 0.05%)] ÷ [10,000 - 0 - 0 + (-4,000 + 2,000)] = 3.04%

3. Tự giao dịch là gì?

Tự giao dịch là cơ chế quản lý rủi ro tự động được thiết kế để ngăn các vị thế ký quỹ chéo bị ép thanh lý. Khi rủi ro của người dùng chạm ngưỡng thanh lý, hệ thống sẽ tự động khớp và bù trừ các vị thế long và short của cùng một cặp giao dịch. Cơ chế này giúp giảm tổng mức ký quỹ duy trì yêu cầu và giảm thiểu rủi ro thanh lý.

 

Ví dụ:

 

Người dùng nắm giữ các vị thế BTC/USDT ở chế độ ký quỹ chéo như sau.

Vị thế long 10 BTC với giá vị thế trung bình là 60,000;

Vị thế short 5 BTC với giá vị thế trung bình là 59,500.

 

Khi có biến động thị trường khiến tỷ lệ rủi ro tiến đến gần ngưỡng thanh lý, hệ thống sẽ kích hoạt cơ chế Tự giao dịch. Cơ chế này sẽ tự động bù trừ 5 BTC vị thế long với 5 BTC vị thế short, dẫn đến việc các vị thế bị đóng. Điều này giúp giảm kích cỡ vị thế tổng thể và hạ bớt yêu cầu về ký quỹ duy trì, qua đó ngăn ngừa nguy cơ thanh lý.

 

Vị thế long 5 BTC chưa được phòng hộ còn lại vẫn để mở sẽ tiếp tục được nắm giữ.